Култура сећања: Саво Штрбац – гост бечке “Просвјете”

U okviru programa odbora Prosvjete u Austriji – Kultura sećanja, gost Društva proteklog vikenda bio je Savo Štrbac, predsednik Informaciono-dokumentacionog centra Veritas. On se u petak 11. i u nedelju 13. decembra predstavio bečkoj publici, a u subotu 12. 12. je bio gost kluba “Vidovdan ” iz Linca, sa kojim Prosvjeta uspešno sarađuje.

Prisutnu publiku i autora je u petak uveče u svečanoj sali Hrama Vaskrsenja Hristovog u drugom bečkom okrugu, pozdravio Njegovo Preosveštenstvo Episkop austrijsko-švajcarski gospodin Andrej, istakavši doprinos Prosvjete na očuvanju srpskog duhovnog i kulturnog nacionalnog identiteta u rasejanju, kao i značaj rada “Veritasa” u čuvanju pamćenja na srpske žrtve u proteklim ratovima.

Srđan Mijalković, predsednik SPKD Prosvjeta podsetio je prisutne da je ovaj susret posvećen radu i književnom stvaralaštvu Save Štppca i kulturi sećanja kod srpskog naroda, čemu Društvo u svom dosadašnjem radu posvećuje izuzetnu pažnju.

Doajen Prosvjete, Vjera Rašković Zec je prisutnima napomenula da je Savo Štrbac na ovogodišnjem Sajmu knjiga u Beogradu, imao uspešno predstavljanje svoje knjige “Hronika prognanih Krajišnika”, u sali “Ivo Andrić”, napominjujući da je do ovog programa u Beču došlo na njenu inicijativu.

Sa bogatom biografijom Save Štrpca, prisutne je upoznala profesor Svetlana Matić, ističući da narod koji zaboravlja svoju prošlost, nema pravo ni na budućnost. Podsetila je da je Štrbac na čelu nevladine i nestranačke organizacije Veritas od 1993. godine, čiji je neposredni povod za osnivanje, kako i u njihovom programu piše, proizašao iz diplomatskog, ekonomskog i medijskog rata protiv srpskog naroda, devedesetih godina prošlog veka.

Savo Štrbac je ovom prilikom podvukao: Srbi su građani sveta, narod dobar i radan. Treba da se ponosimo našom djecom i zavičajem, jer državu čine ljudi. Međutim, Srbi imaju loš odnos prema precima i svojoj burnoj istoriji. Zato treba otvoreno da govorimo o žrtvama i tragediji srpskog naroda sa kojom treba izaći u svet i internacionalizovati je. Štrbac je prisutne obavestio i o osnivanju organizacije “Srpski memorijal” čiji je cilj da podseti i prikupi imena svih srpskih žrtava u proteklim ratnim sukobima, počevši od Prvog svetskog rata, pa sve do ratova devedesetih godina prošlog veka na prostorima bivše SFRJ.

Delove iz objavljenih knjiga autora čitala je Senka Lučić, novinarka lista “Politika”, sa posebnim osvrtom na tekst “Naš Patrijarh Pavle” koji je izazvao burne reakcije i aplauze prisutnih. U završnoj reči, Srđan Mijalković se zahvalio gostima i prisutne podsetio na predstojeći, peti po redu “Srpski novogodišnji koncert Prosvjete u Beču” koji će se održati 13. januara uveče u svečanoj sali trećeg magistrata u Beču.

Savo Štrbac je sa saradnicima posetio učenike koji pohađaju nastavu Prosvjetine škole srpskog jezika u Hramu Vaskrsenja Hristovog, poželevši im mnogo uspeha u radu i učenju ćirilice. Nakon potpisivanja knjiga, druženje sa učenicima je završeno zajedničkim fotografisanjem.

Savo Štrbac – biografija

Savo Štrbac je rođen 6. oktobra 1949. godine u Rašteviću kod Benkovca u Hrvatskoj. U rodnom selu je završio osnovnu školu, u Benkovcu gimnaziju, a diplomirao na Pravnom fakultetu u Zagrebu 1972. godine, gde je, četiri godine kasnije, položio i pravosudni ispit.

Od 1977. do 1990. radio je kao sudija u Opštinskom sudu u Benkovcu i Okružnom sudu u Zadru.

Po dolasku Hrvatske demokratske zajednice na vlast u Republici Hrvatskoj (RH) napušta mesto sudije i, kao član Advokatske komore Hrvatske, 1. novembra 1990. otvara advokatsku kancelariju u Korenici. Tokom 1990. i 1991. zastupa i brani Srbe proganjane u Hrvatskoj. Od 1992. do 1995., kao član Advokatske komore Republike Srpska Krajina (RSK), zastupa i brani stranke pred sudovima u RSK. Po dolasku u Beograd, kao član Advokatske komore Srbije, nastavlja sa advokatskom praksom, sve do 2011. godine, kada se, zbog bolesti, penzionisao.

Od početka ratnih sukoba angažovan je u Komisiji RSK za razmene zarobljenika, u početku kao član, a od 1993. kao predsednik, a iste godine imenovan je i za sekretara Vlade RSK, na kojim funkcijama ostaje do kraja rata. Krajem 1993. godine, sa grupom intelektulaca medicinsko – pravosudne provinijencije sa područja tadašnje RSK (bivše UNPA područje), osniva Dokumentaciono-informacioni centar „Veritas“, na čijem čelu se nalazi od osnivanja do danas.

Do egzodusa Krajišnika (avgust/95) sedište organizacije je bilo u Kninu, a od tada se nalazi u Beogradu, sa predstavništvom u Banja Luci.
Posle rata aktivno učestvuje u radu Komisije za humanitarna pitanja i nestala lica Savezne Republike Jugoslavije (SRJ), odnosno Srbije i Republike Srpske (RS), u kojima je imao ili ima status eksperta za područje RH.
Učesnik je na mnogim lokalnim, regionalnim i međunarodnim raspravama, simpozijumima, konferencijama i naučnim skupovima na temu ratnih žrtava i ratnih zločina. Kao ekspert sa temom “Selektivna pravda ICTY” učestvovao je i na Tematskoj debati “Uloga međunarodnog krivičnog prava na pomirenje” u GS UN-a u aprilu 2013. godine u Njujorku. Za rad u Veritasu dobio je preporuke UN – Kancelarije za vezu u Beogradu (1999), ICRC (1999) i ICTY (2000).

Objavio je sedam knjiga: Sudbine ljudi sa potražnih lista (Beograd, 1998), Zvona svetog Ćirita (Banja Luka, 2000), Hronika prognanh Krajišnika (Banja Luka, 2005), Zvona sudbine (Banja Luka, 2005), Hronika prognanih Krajišnika II, (Banja Luka, 2010), Rat i riječ (Banja Luka, 2011) i Zvjezdan (Banja Luka, 2013).Do 4. avgusta 1995. godine živio je u Benkovcu, a od tada kao prognanik u Beogradu. Oženjen je i ima dvoje odrasle dece.

PR. Prosvjeta Austrija, Beč, 14.12.2015.