Decembar – Beč – Svečana akademija povodom 115 godina “Prosvjete”

Odbor Srpskog prosvjetnog i kulturnog Društva Prosvjeta u Austriji organizovao je u subotu, 16. decembra 2017. godine, Svečanu akademiju povodom 115 godina od osnivanja ove značajne institucije. Tema skupa je bila “Petar Kočić, stvaralac i simbol Prosvjete”.

Svečanom akademijom u novootvorenom medijskom centru “Ideahouse” u centru Beča, SPKD Prosvjeta Austrija je na prigodan način obeležila 115 godina od osnivanja “Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva Prosvjeta“ koje je osnovano 1902. godine u tada multikulturnom Sarajevu, sa ciljem očuvanja srpske kulture i identiteta u Bosni i Hercegovini, ali i svuda gde Srbi žive.

Svečanoj akademiji prisustvovale su pored članova bečke “Prosvjete” brojne ugledne zvanice: Njegovo Preosveštenstvo Episkop austrijsko-švajcarski Andrej (Ćilerdžić), predstavnica Ambasade Srbije u Austriji, konzul Tanja Santrač, vojni izaslanik Misije Srbije pri OEBS-u, pukovnik Robert Kordik, predstavnica Ambasade BiH, Davorka Samardžija, predstavnik Misije BiH pri OEBS-u, Oliver Mičić sa suprugom, izaslanici Predstavništva Republike Srpske u Austriji i drugi. Prisutni su bili i članovi diplomatskog hora, kao i predstavnici medija i kulturnog života Srba u Beču.

“Mali hor Prosvjete” pod vođstvom Vere Simić i prof. Jelene Krstić je svojim nastupom oduševio prisutne goste. Osim srpske i austrijske himne, izveli su i himnu Prosvjete koju je napisao Aleksa Šantić, a u Beču komponovao Branko Karakaš, upravo na inicijativu Prosvjete iz Beča.

Akademiju je otvorio prof. Srđan Mijalković, predsednik “SPKD Prosvjeta Austrija” svojim „Slovom o Prosvjeti“. On je izjavio da su vreme, tema i mesto akademije pažljivo odabrani, jer je Petar Kočić kao simbol “Prosvjete” važan deo svog života proveo upravo u Beču u kome je napisao i najvažnija dela. “Uveren sam da ga je boravak u Beču podstakao na veliko književno stvaranje, kao i na rad na obrazovnoj i nacionalnoj emancipaciji našeg naroda u matici i rasejanju. U ime svih članova našeg odbora čestitam svima u “Prosvjeti”, ali i našem narodu ovaj jubilej jer srpski narod nema mnogo institucija sa ovakvim trajanjem i ovakvim značajem.”

Dr Duško Pljevulja, predavač srpske književnosti na Filološkom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci pozdravio je goste i zahvalio se bečkom Odboru “Prosvjete” i predsedniku Srđanu Mijalkoviću na pozivu da prisustvuje Akademiji. Njegovo predavanje na temu “Kočićevo bezuslovno služenje slobodi” izazvalo je veliku pažnju prisutnih. Pjevulja je dodao da je ponosni član Gradskog odbora “Prosvjete” u Banja Luci, kao i da maksimalno podržava rad odbora u Austriji, Glavnog odbora Prosvjete i saradnju svih odbora, ma gde oni bili.

Predavanje dr Gordane Ilić-Marković, sa odseka slavistike na Bečkom univerzitetu, pod nazivom “Petar Kočić u Beču” bilo je usredsređeno na život i stvaralaštvo slavnog srpskog pisca u glavnom gradu Austrije. Solistkinja Maja Marjančević, studentkinja u klasi prof. Jelene Krstić je zapaženo učestvovala u muzičkom delu programa. Posle zvaničnog programa priređen je koktel.

Sledeći veliki događaj u organizaciji “Prosvjete Austrija” je već tradicionalni koncert koji se organizuje povodom Pravoslavne nove godine. “Srpski novogodišnji koncert” se održava već sedam godina za redom. Po prvi put neposredno posle koncerta biće organizovan i doček Pravoslavne nove godine uz ansambl “Zorule” i sjajnu kulinarsku ponudu.

Osnivanje „Prosvjete“ pre 115 godina

Na ideju o osnivanju “Prosvjete” došla je 1901. godine grupa od 29 srpskih intelektualaca koja je zatražila dozvolu Zemaljske vlade u Sarajevu da osnuje humanističko društvo koje bi pomagalo školovanje đaka i studenata. Osnivačka skupština “Prosvjeta” održana je 31. avgusta 1902. u prostorijama Srpskog pjevačkog društva “Sloga”. Za prvog predsednika je izabran Risto Hadži Damjanović, a potpresednik je postao dr Risto Jeremić. Jedan od prvih donatora bio je Mitropolit Dobrobosanski Savo Kosanović koji je poslao 1.000 kruna, dok je najbogatiji sarajevski trgovac priložio 500 kruna. Samo 10 godina posle osnivanja “Prosvjeta” je imala 7.000 članova i čak 80 pododbora.

21. maja 2011. godine u glavnom gradu Austrije u velikoj svečanoj sali bečkog Univerziteta, na inicijatuvu bečkih Srba osnovan je Odbor SPKD „Prosvjeta“ u Austriji. O brojnim delatnostima ove ugledne kulturne organizacije austrijskih Srba možete da se obavestite na internet-stranici www.prosvjeta.at.

SPKD Prosvjeta, Austrija, 18.12.2017.