April – Predavanja episkopa Andreja u okviru duhovnih razgovora

U hramu sv. Save u Beču je , povodom predstojećeg Vaskrsa 2015. Njegovo Preosveštenstvo Episkop austrijsko-švajcarski, gospodin Andrej, održao predavanje: “O kanonskoj poseti Patrijarha Irineja Aleksandrijskom patrijarhu”. Predavanje je održano u organizaciji SPKD Prosvjeta Austrija u okviru tradicionalnih “Duhovnih razgovora”.

Vladika Andrej je najpre pozdravio prisutne i na samom početku predavanja podvukao važnost jedinstva u Pravoslavnoj Crkvi i posebno naglasio da je Pravoslavna Crkva jedna Crkva, bez obzira na brojne narode koje ona obuhvata. Objasnio je, za one koji nisu znali, da se Pravoslavna Crkva deli i na nacionalne Crkve i to su: Vaseljenska, Aleksandrijska, Antiohijska, Jerusalimska, Ruska, Srpska( koja je na šestom mestu odmah posle ruske) zatim Rumunska, Bugarska i Gruzijska Patrijaršija. Zatim još 6 Autokefalnih Crkava koje nemaju patrijarha no su Arhiepiskopije sa Arhiepiskopima, a to su još Kiparska Arhiepiskopija, Grčka, Poljska, Albanska, Čehoslovačka Arhiepiskopija.

Kako bi se održalo jedinstvo vere, svaki Patrijarh je dužan da poseti sve ostale Patrijaršije. Smisao međusobnih poseta jeste u tome da se vrši usaglašavanje i usložnjavanje u pravoslavnoj veri. Njegovo Preosveštenstvo, gospodin Andrej je brojnim prisutnim slušaocima duhovito objasnio da je to način da se održi jedinstvo i da ne dodje do raspada crkve: “Jedna crkva mora da ima primat! Ali to je primat časti a ne primat vlasti.“-objasnio je naš Episkop.

Predavanje je, na veliku radost i zadovoljstvo prisutnih, ilustrovano brojnim slajdovima sa putovanja u Egipat. Uz po neku anegdotu, on je dočarao taj boravak i posetu brojnim svetim mestima kao što su: hram Sv. Georgija (Đurđevdan ili Đurđic) u Kairu, hram Sv. Marka u Aleksandriji…

Publika je saznala da je ta Patrijarhija nastala i postoji od samog početka Hrišćanstva, kao i to da se tu nalazi i najveća biblioteka na svetu (preko 3 miliona knjiga).” Možemo samo zamisliti”, rekao je Vladika, “kako je veličanstvena građevina biblioteke koja ima, ni manje ni više, no celih deset spratova samo pod zemljom, gde se čuvaju brojni originalni rukopisi, kao i prva prevedena biblija na Koptski jezik”. (Kopti su inače najstariji narod u Egiptu koji takođe, kao i Srbi, slavi svoje hrišćanske praznike po Julijanskom kalendaru). Poseta Bogosloviji, gde se mladi Afrikanci iz cele Afrike školuju, pokazala se korisnom. Važno je znati da se nastava izvodi na Starogrčkom, Latinskom i Engleskom jeziku – zato što svi ti mladi ljudi govore neki svoj dijalekt iz sredine odakle dolaze.

Kada je Vladika Andrej pokazao slike Srpskog groblja iz drugogog svetskog rata, iznenađenje je bilo veliko. Predavač je objasnio: tamo su se brojni naši mornari i vojnici povukli posle kapitulacije zajedno sa kraljem Petrom i izbegličkom jugoslovenskom vladom. . Vrlo interesantno za publiku bilo je videti kako se dva patrijarha ponašaju na svojim dužnostima, kako se ujedinjuju dve crkve, dva patrijarha u pravoslavnom zavetu, ali i dva naroda, koja su pratili i tamošnji predstavnici srpske, kao i grčke svetovne diplomatije.

Uverili smo se da se zaista radi o poštovanju i o „primatu časti a ne vlasti“, istakao je uvaženi predavač , koji je ovo veče završio malim kvizom – tako što je prisutnima pokazao nekoliko hramova Sv. Marka u svetu: u Veneciji, gde su prenešene svete mošti (pod najezdom Arapa u sedmom veku) zatim u Beogradu, ali i napušteni manastir na Kosovu, na putu Suva Reka-Prizren (Koriša) gde Albanci zatvaraju stoku a srpski pravoslavni sveštenici jednom godišnje odlaze tamo na bogosluženje.

Teško je i tužno to što se srpskim kulturnim spomenicima i svetinjama na Kosovu i Metohiji dešava pod najezdom albanskih ekstremista, kao što se to dešavalo i sa egipatskim piramidama koje je Episkop Andrej pokazao na početku predavanja, naglašavajući posledice pljačke od strane Arapa i njihovih najezdi u nekim drugim, davnim vremenima. Posle predavanja, po običaju, bilo je mnogo pitanja. Gospođa Olga Danilović, doajen Prosvjete, je postavila veoma interesantno pitanje o kanonskim razlikama u tradicionalnim i drugim verskim aktivnostima Kopta. Tako su prisutni saznali veoma interesantne pojedinosti oko pregovora o mogućnostima crkvenog jedinstva, kao i to da se njima (Koptima) dešavaju slični pritisci od strane tamošnjih ekstremnih muslimana kao i hrišćanima na Kosovu i Metohiji, kao i da je njihova egzistencija tamo ugrožena. A na pitanje jedne gospođe o uslovima opstanka pravoslavne patrijarhije u Aleksandriji, dobili smo odgovor, kao citat reči tamošnjeg Patrijarha, koji je rekao da „Mi ovde izumiremo, ali naša je budućnost u centralnoj i južnoj Africi.“

Neko je postavio pitanje o Pravoslavnoj Crkvi u Ukrajini a još neko o težnjama “makedonske crkve”.Episkop Andrej je istakao da su tolerancija i komunikacija među ljudima veoma važni.

Na kraju je Episkop zamolio da svi skupa zapevaju sa njim jednu pesmu (na jednom od afričkih dijalekata) koju je on tamo naučio. Kada su svi prisutni zapevali, iz prepune sale hrama sv. Save, (gde se svake prve subote u mesecu održavaju Prosvjetini Duhovni Razgovori) čuli su se veseli zvuci ljubavi i vere.

Za SPKD Prosvjeta Austrija, Zorica Vulić, 09.04.2015